Wat is Zigbee?
Zigbee is een communicatieprotocol wat, net als WiFi, Bluetooth en Z-wave ervoor zorgt dat je slimme apparaten met elkaar kunnen communiceren. Zigbee is een zogenoemd ‘mesh’ netwerk. Dit betekent dat elk apparaat in verbinding staat met minimaal twee andere sensoren of actoren. Dit heeft enkele voordelen ten opzichte van de bekendere protocollen.
Zigbee apparaten zeer weinig energie, waardoor ze erg lang mee gaan op een batterij. Sommige sensoren gaan jaren mee, zonder dat je ooit de batterij hoeft te vervangen. Een ander voordeel is het doorgeven van het draadloze signaal. Zigbee apparaten staan niet alleen in contact met een centraal punt, zoals je router of een hub, maar ook met elkaar. De sensoren geven signalen door aan elkaar, waardoor het bereik vergroot wordt en apparaten elkaars functie over kunnen nemen. Zodra een apparaat uitvalt, is het systeem nog steeds in staat om met elkaar te communiceren. Smart!
Enkele voorbeelden van bekende apparaten die gebruik maken van Zigbee zijn bijvoorbeeld de slimme lampen van Philips Hue/Ikea of de verschillende sensoren van Xiaomi Aqara. Het is perfect voor apparaten die vaak continu aanstaan en weinig energie moeten verbruiken. Zigbee is smart, veilig en duurzaam. Een mooie oplossing voor iedere slimme woning!
In een Zigbee mesh netwerk zijn er drie verschillende soorten apparaten: eindapparaat, router en coördinator. Een Zigbee-netwerk heeft altijd één (en niet meer) coördinator, en kan meerdere routers en eindapparaten hebben.
Coördinator
Een coördinator is het startpunt van je Zigbee mesh netwerk en is verantwoordelijk voor het vormen van het netwerk. De CC2531/CC2652RB sticks kunnen geflashed worden met zigbee2mqtt firmware en zorgen voor de communicatie tussen de routers/eindapparatuur met je Domotica software. Wel bekende gratis pakketten die veel gebruikt worden zijn Domoticz en Home Assistant. Domotica hardware Homey heeft zelf een coördinator ingebouwd en hiermee kan direct een Zigbee mesh netwerk opgezet worden met routers en eindapparatuur.
De CC2531 is door de lage prijs zeer geschikt voor een beginnend netwerk met enkele Zigbee sensoren. De stick is minder krachtig en kan verbinding maken met max 30 devices. Een goed upgrade is de krachtige CC2652RB stick met coördinator firmware. Doordat deze met meer dan 100+ zigbee apparatuur kan communiceren is deze geschikt voor grote Zigbee mesh-netwerk.
Router
Routers zijn verantwoordelijk voor het routeren van verkeer tussen verschillende knooppunten. Routers slapen niet en hebben daarom een vaste voeding nodig en geen batterij. Bekende routers zijn Hue/Tradfri lampen, smart stekkers, inbouw switchen en dimmers. Ook de Cc2531/CC2652RB stick kan voorzien worden van zigbee2mqtt router firmware. Door meerdere routers in huis te hebben om verschillende plekken ontstaat een zeer stabiel en groot Zigbee mesh netwerk met een groot bereik. Mocht een router uitvallen zal de communicatie opgevangen worden door andere routers in de buurt.
Eindapparaat
De eindapparatuur zijn vaak de reden voor het bouwen van een Domotica systeem. Je wilt de temperatuur meten in verschillende kamers, je huis beveilingen met deurcontacten, lekkage sensoren of bewegingsmelders. Of je wilt je huis slim maken door lampen aan te laten gaan op basis van lichtmeting of beweging. Eindapparaten zenden enkel informatie en ontvangen niet. Ze kunnen ook slapen en zenden enkel als dit ook daadwerkelijk nodig is. Wat eindapparaten een geschikte keuze maakt voor apparaten op batterijen en kunnen vaak meer dan een jaar mee op een batterij. Een eindapparaat heeft slechts één ouder, ofwel de coördinator of een router, over het algemeen het dichtstbijzijnde apparaat toen het werd gekoppeld. Alle communicatie van en naar het eindapparaat verloopt via hun ouder.
Zigbee2MQTT
Zigbee2MQTT is open source software waarmee je je Zigbee apparaten via MQTT kunt uitlezen. Door gebruik te maken van de Zigbee2MQTT plugin binnen Home Assistant en Domoticz kun je eenvoudig je Zigbee netwerk beheren. Je kunt je Zigbee netwerk openstellen voor nieuwe sensoren en alle informatie van de sensoren in je netwerk bekijken.